در ابتدا تشخیص طرحواره محرومیت هیجانی دشوار است، زیرا اغلب علائم واضح زیادی وجود ندارد.
فقط یک حس مبهم است که چیزی در زندگی شما گم شده است،
اما مطمئن نیستید که چه چیزی است. در ابتدا در تعریف طرحواره محرومیت هیجانی باید گفت مانند یک پوچی یا خلاء، که اتفاقاً واقعی است. این خلأ نیازهای احساسی برآورده نشده است.
اگر در دوران کودکی مادر (یا هر کسی که مراقب اصلی بوده) از نظر عاطفی با نیازهای فرد هماهنگ نباشد، خیلی زود این طرحواره رشد می‌کند.
شاید کودک تمام نیازهای فیزیکی‌اش برآورده شده باشد، شاید اسباب بازی‌هایی برای بازی داشته باشد، اما هیچ کس به احساسات و نیازهای عاطفی وی توجه نکرده است.
این وضعیت برای یک کودک خردسال بسیار استرس‌زا است.
هنگامی که نیازهای عاطفی کودک برآورده نمی‌شود،
احساس می‌کند نامرئی و بی‌اهمیت است و در سطح عمیقی مورد توجه قرار نمی‌گیرد.